آیا باید از شغلتان استعفا دهید؟
توصیه‌هایی دربارۀ نحوۀ تصمیم‌گیری در مورد استعفا
دلایل موجه فراوانی برای استعفا وجود دارد. شاید دستمزد بهتری می‌خواهید، از دست رفتارهای رئیستان خسته شده‌اید یا به دنبال تغییر حرفۀ شغلی خود هستید. چند سال پیش از شغلم استعفا دادم، آن‌هم درحالی‌که روزی رویای دستیابی به آن را داشتم. آن‌قدر خسته شده بودم که هیچ راه بازگشتی را برای خودم متصور نمی‌شدم.
البته استعفا ترسناک است، زیرا امکان دارد چیزهای مهمی را از دست بدهید. چیزهایی مثل روابط با همکاران، حس راحتی و آشنایی با رئیس و سازمان، ثبات مالی و حتی گاهی شناختی که از استقامت، وفاداری و سرسختی خودتان دارید.
چند کتاب جدید از توصیه‌های خود دربارۀ ارزیابی مزایا و مضرات استعفا می‌گویند. به اعتقاد آن‌ها باید از خودمان بپرسیم:
- چه چیزهایی به دست می‌آورم؟
- در عوض چه چیزهایی را از دست می‌دهم؟
آنی دوک، مشاور و قهرمان سابق پوکر، در کتاب «استعفا» یادآوری می‌کند برای هر تصمیم‌گیری خوب، همیشه باید مضرات انفعال و بی‌خیالی را در نظر بگیرید. با تداوم در مسیر بی‌ثمر – صرف‌نظر از انرژی و زمانی که برای آن گذاشته‌اید – پیشرفتی نمی‌کنید. او می‌نویسد: «برخلاف باور عامه، استعفا باعث می‌شود سریع‌تر از قبل به مقصد مدنظرتان برسید.»
«استعفا: قدرت آگاهی از زمان کناره‌گیری»آنی دوک، پورتفولیو، 2022
چطور درست بودن تصمیمتان را متوجه شوید؟
تشخیص قطعی ممکن نیست، اما میتوانید حدس منطقی بزنید. همانند پوکر، تصمیم شما برای «تداوم یا استعفا» نیز بازی احتمالات است. هرچند چنین تصمیمی کیفی به نظر می‌رسد، اما به ادعای دوک می‌توان با برآورد ارزش قابل انتظار هر اقدام، با نگاه کمّی به آن نگریست.
ابتدا سازوکاری برای امتیازدهی هر کدام از نتایج خوب و بد احتمالی طراحی کنید (هنگام سنجش هر سناریوی فرضی، از مقیاس نمره‌دهی یک تا ده استفاده کردم). سپس احتمال وقوع هر کدام از این نتایج را برآورد کنید.
در نهایت با ضرب احتمال وقوع در امتیاز، ارزش قابل انتظار هر کدام از نتایج را حساب کنید و آن‌ها را با هم جمع بزنید. اگر خیلی ریاضی به نظر می‌رسد، کافی است این سوالات را از خودتان بپرسید:
- چقدر احتمال دارد شش ماه دیگر، از شغل کنونی خودم راضی باشم؟
- اما احتمال رضایت من از شغل جدید چقدر است؟
خیلی‌ها به‌صراحت احتمال رضایتشان از شغل کنونی را «صفر درصد» می‌دانند اما در پاسخ سوال دوم به کلمۀ «نمی‌دانم» اکتفا می‌کنند. پس شاید احتمال رضایت از شغل جدید، بیش از صفر باشد و انتخاب آن ساده‌تر می‌شود.
پیش از اینکه شغل رویایی خودم را ترک کنم، محاسبات مشابهی انجام دادم. هنوز مقصد بعدی‌ام مشخص نبود و ترک آنجا استرس زیادی داشت. اما تقریباً مطمئن بودم با پذیرش شغل جدید، احساس رضایت بیشتری خواهم داشت. بنابراین استعفا دادم و برآوردم درست بود. شغل جدیدم خلاقانه‌تر و راضی‌کننده‌تر بود و سلامت روانی‌ام بهبود پیدا کرد.
ایمی پورترفیلد، مدرس بازاریابی آنلاین، از کار شرکتی خود استعفا داد تا آزادی عمل کارآفرینانه داشته باشد و در کتاب «درخواست خروج دوهفته‌ای»، این داستان را شرح میدهد. پس از سال‌ها تلاش برای تحقق چشم‌انداز دیگران، بالاخره انگیزۀ استعفا پیدا کرد: «دوست ندارم دیگری به من بگوید چه کاری را در چه زمانی و به چه روشی انجام دهم و هرگز به این راه برنمی‌گردم.»
«درخواست خروج دوهفته‌ای: با شجاعت از شغل خود استعفا دهید، درآمد بیشتری کسب کنید، به کار موردعلاقۀ خودتان مشغول شوید و دنیا را تغییر دهید» ایمی پورترفیلد، هی هاوس بیزنس، 2023
اگر شما هم دنبال استعفا و ایستادن روی پای خودتان هستید، شیوه‌نامۀ جامع پورترفیلد کمک می‌کند تا کسب‌وکار خودتان را بسازید. او دستورالعمل‌های اجرایی شفافی برای مدیریت کسب‌وکار شخصی ارائه میدهد؛ ازجمله اینکه چطور مشتری ایدئال خود را تعیین کنید، تبلیغات خود را به چه افرادی نشان دهید و چطور به درآمدزایی برسید. او از صفر شروع می‌کند، یاد میدهد چطور «انگیزه» شخصی برای استعفا از شغلتان بیابید و چگونه درخواست خروجتان را بنویسید.
آلیشا فرناندز میراندا، مدیرعامل سابق آژانس تحقیقاتی در زمینۀ پیامدهای اجتماعی، روش متفاوتی را پس از استعفا در پیش گرفت. او در کتاب «سال اما و اگرهای من»، تصمیم خود برای جدایی از حرفۀ شغلی موفق و شرکت در دوره‌های کارآموزی مختلف را بازگو می‌کند.
با اینکه آزادی عمل کارآفرینانه و مدنظر پورترفیلد را داشت، احساس می‌کرد به ماجراجویی بیشتری نیاز دارد. همان‌طور که خودش می‌گوید: «از زندگی کنونی‌‌ام لذت نمی‌بردم و حس اسارت داشتم. بنابراین هیچ راهی برای خروج نمی‌دیدم، مگر اینکه نارنجکی وسط این عمارت زیبا بیندازم. دنیایی که خودم با دقت هر بخش آن را ساخته بودم.»
میراندا با تشویق دوستان و حمایت خانواده، بیش از 12 ماه را صرف کار روی دو نمایش برادوی، استارتاپ تناسب‌اندام، موسسۀ حراجی کریستی و هتل لوکسی در اسکاتلند کرد. در سراسر این کتاب، نمونۀ عملی از محاسبات دوک را می‌بینید.
البته خطرات و زیان‌هایی هم وجود داشت: کسب‌وکارش تضعیف می‌شد، درآمد سالانه‌اش را فدا می‌کرد و زندگی روتین خانوادۀ او تحت تأثیر قرار می‌گرفت. اما تداوم وضعیت کنونی نیز هزینه‌های هنگفتی داشت و می‌توانست با تحول این وضعیت، مزایای بسیار بزرگی کسب کند. او می‌نویسد: «شاید نه دستاوردها و سرعت دستیابی به آن‌ها، بلکه عوامل خشنودی و الهام‌بخش زندگی‌ام، هویت مرا تعریف می‌کنند.»
همۀ ما در موقعیتی نیستیم که با توقف حرفۀ شغلی، درآمد کنونی خود را قطع کنیم. اما مدتی مکاشفۀ کم‌ریسک و مقطعی در سایر مسیرها -از طریق فعالیت‌های داوطلبانه، سرگرمی‌های جدید یا شرکت در کلاس‌های آموزشی- کمک می‌کند تا شرایط تغییر شغل یا حرفۀ کاری را بسنجیم.
«سال اما و اگرهای من: یک شرح‌حال»آلیشا فرناندز میراندا، زیبی بوکس، 2023
تحولات ناشی از همه‌گیری کرونا و اتفاقات چند سال گذشته باعث شده خیلی از ما، دربارۀ مهم‌ترین مسائل زندگی کاری و شخصی خود تجدیدنظر کنیم.
هرچند اختلاف‌نظرهایی دربارۀ واقعی بودن موج «استعفای بزرگ» وجود دارد، اما ترک شغل از سوی میلیون‌ها انسان باعث شد تابوی استعفا شکسته شود.
اکنون نباید استعفا را نشانه‌ای از شکست یا ناتوانی کارمند بدانیم. در عوض باید آن را ریسک‌پذیری سنجیده یا حتی شجاعت بنامیم. با توجه به ابهامات پیش رو -ازجمله چشم‌انداز مبهم اقتصاد دنیا- در حال ارزیابی و تجدیدنظر دربارۀ اولویت‌های خود هستیم. پس نباید فراموش کنیم اغلب اوقات مزایای استعفا، بیش از پایبندی به شغل کنونی است.
نویسنده: هالی باور فورسایت ویراستار ارشد مجلۀ هاروارد
